Hatalarım Hazine

Bu konu aşağıdaki videoda görebileceğiniz Beautiful Oops! (Barney Saltzberg) isimli kitaptan ilhamla ortaya çıkmıştır. Kitap yaptığımız hataların bizim için yeni, hiç düşünmediğimiz fırsatların kapısını açabileceğini çocukların seviyesinde güzel örneklerle anlatmaktadır. Kitabı aşağıdaki videonun sesini kapatıp görüntülerden yararlanarak çocuklara okuyabilirsiniz. Yaklaşık tercümesi aşağıdaki gibidir:

Hatalar Güzeldir

Aaa kağıdım yırtıldı, çok kötüüüü:( ama belki de bu yırtık başka bir şeyin başlangıcı olabilir, mesela bir timsahın:)

Olamaz boyam döküldü:( amaaaaa her dökülmüş boya içinde biiiiiiirsürü fırsat barındırır. 

Kağıdım katlandı napıcam ben şimdi:( ama belki de bu şükredilecek birşey olabilir, mesela bir penguen kafası:)

Bazen dökülmüş bir damla boya hayal gücünüzü harekete geçirebilir.

Yırtık bir gazete kağıdı ne işe yarar ki? Haksız mıyım yoksa? Bu kağıtla oynamak eğlenceli olabilir mi?

Bir leke altında bir mucize saklıyor olabilir.

Kağıdınızdaki delikler keşfedilmeye değerdir.

Ne zaman ki bir hata yapsanız o hatayı bir fırsat olarak görün!

Çocuklar siz hiç hata yaptınız mı? En son yaptığınız hata neydi? Peki hata yaptığınızda neler hissettiniz? Hatalar da bir hazine olabilir mi gerçekten? Hiç hata yapmıyor olsak daha iyi olmaz mıydı? Bu sorular kendi firkirlerimiz mümkün olduğunca belirtilmeden çocuklarla uzun uzun konuşulur.

Hatalarımız, Tek Hata Yapmayan Zatı hatırlamamız için de bir fırsattır öyle değil mi? Hata yaptığımızda çözüm, sürekli kendimizi suçlamak değil hatamızı kabul edip, Estagfirullah deyip, bir dahaki sefere o hatayı tekrar etmemek için gayret kazanmaktır. Hata yaptığımızda birbirimize Estagfirullah demeyi hatırlatalım olur mu? Hiç hata yapmasaydık kendimizi asıl güç kaynağı zanneder ve Rabbimizi bulamazdık öyle değil mi?

Hataların Altındaki Mucize

Çocukların kitapta okunanları içselleştirmeleri için aşağıdaki aktivite yapılır:

Dersten önce çok sayıda (öğrenci sayısının iki katı kadar) hatalı kağıt hazırlanır. Bu kağıtların kimisi kenardan yırtık , kimisinin köşesi katlanmış, kimisi az bir surette karalanmış ya da çizlmiş, delinmiş boyayla lekelenmiş ya da buruşturulmuş olacaktır. Öğretmen der ki:

Çocuklar ben biiiirsürü hata yaptım, bunları güzel birşeylere çevirebilir miyiz dersiniz? Ve her çocuk elindeki hatalı kağıttan güzel bir ürün ortaya çıkarmaya çalışır. İsteyen öğrenciler birden fazla yapabilirler. Aşağıda bazı örneklerini göreceksiniz:

Çocukların ürünleri tamamlandıktan sonra aşağıdaki linke de hep beraber bakılabilir:

Bir öğretmen bir keresinde evinde çok sayıda kağıt tabağın mavi mürekkeple lekelendiğini farketmiş. Tam çöpe atacakken aklına bu kitap gelmiş ve bu tabakları sınıfa götürmüş. Bakın ordaki çocuklar bu lekeli tabaklarla neler yapmışlar:

https://www.artsonia.com/museum/gallery.asp?project=1119784&index=96

Hatalar ve İcatlar

Bazı icatları Allah insanlara yaptıkları hatalar sayesinde göstermiş biliyor musunuz çocuklar? Gelin bir kaç örneğe bakalım:

Hatalar ve İcatlar

Duygularım Hazine

Öğretmen ders öncesinde farklı duyguları (mutlu, üzgün, kızgın, korkmuş) temsil eden gözlükler edinir ve derse bu gözlüklerden birini takarak ve o duyguyu abartılı bir şekilde canlandırarak girer. Gözlüklerin her birini sırasıyla takar ve her seferinde farklı bir duyguyu yaşayan bir öğretmen olur.

Bu doğaçlama canlandırmanın ardından çocuklardan günün konusunu tahmin etmeleri istenir.

Farklı öğrencilerin aynen öğretmen gibi gözlük takarak farklı duyguları canlandırmaları rica edilir.

Sizin aklınıza gelen başka hangi duygular var?

Duygularımız kendi kendine mi var oluyor çocuklar ? Nasıl ki ağaçlar bize Rabbimizin bir mektubu duygularımız da öyle, duygularımız da Rabbimizin mektubu, bize konuşması. Onları dinlemeyi, okumayı iyi öğrenmeliyiz.

Aşağıdakilere benzer senaryolar okunur ve davet edilen öğrenciye bu durumda hangi gözlüğü takardın diye sorulur. Ya da aynı senaryo birkaç öğrenciye aynı anda okunur , herbirine farklı bir gözlük verilir ve öğrencilerin kendi gözlüklerine uygun bir tepki vermeleri istenir. Böylece aynı olay karşısında insanların farklı duygular yaşayabileceği de farkettirilmiş olur.

• Bir süt dişin düştü.
• Matematik ödevinde bir probleme takıldın ; bir yandan da ödevini çok çabuk bitirmek istiyorsun çünkü sonrasında dışarda arkadaşlarınla oynayacaksın.
• Annen haftasonu bir arkadaşını eve davet edebileceğini söyledi.
• Yeni bir okula başlıyorsun.
• Parkta yeni ceketini kaybettin.
• Seninle aynı şeyleri oynamayı seven bir arkadaşla tanıştın.
• Gece yatağındasın çok yüksek sesli bir gök gürültüsü duydun.
• Tüm okulun karşısında ezberlediğin şiiri okuman gerekiyor.
• Öğretmenine okuldan ödünç aldığın bir kitabı kaybettiğini söylemen gerekiyor.
• Annenle tiyatroya gidecektin ama annen bunu unuttu ve alışverişten geç geldi.
• Sabah uyandın ve kar yağdığını gördün.
• Koridorda senden büyük bir öğrenciyle çarpıştın ve o sana ne biçim yürüyorsun diye kızdı.
• Doğumgününün sabahında uyandın ve annen arkadaşlarının o gün size gelemeyeceğini, işlerinin çıktığını söylüyor.

Ters-Yüz Olsak Duyguları Nasıl Görürdük

Duygularım ve Ben

Öğrencilerin seviyesine uygun olarak aşağıdaki dokümanlardan biri seçilir ve sınıfta uygulanır. Bu sırada çocuklarla bu duygular hakkında sohbet edilir.

Duyguları Çizelim

Duygularımı Tanıyorum

Üzülmesek Daha İyi Olmaz mı?

Mutlu olmayı çok seviyoruz. Mutluluk duygusu için Allah a şükrediyoruz. Peki üzüntü neden var? Hiç üzülmeseydik, üzüntü duygusu yaratılmasaydı daha iyi olmaz mıydı?.................

Üzüntü yakınlarımızla derin bir sevgi bağı kurmamıza vesile olur mesela. Ters Yüz isimli filmde bir sahnede Riley hokey maçında sayı kaçırdığında çok üzülmüştü ve tek başına üzgün üzgün duruyordu. Tam bu sırada arkadaşları ve ailesi onun yanına geldiler ve onu teselli ettiler. Riley nin üzüntüsü, onun, ailesinin ve arkadaşlarının ona olan sevgisini yeniden farketmesi için bir fırsat oldu.

Evden ayrılmaya karar verdiğinde Riley i bu kararından vazgeçiren yine üzüntü ve korku gibi hisleriydi. Ailesinden ayrılmanın verdiği üzüntü onun tehlikeli bir işe kalkışmasına engel oldu.

Filmin sonuna doğru Riley üzüntü nün onun hayatının vazgeçilmez bir parçası olduğunu anladı. Üzüntü hissetmekten korkmamıza, üzüntümüzü hemen  geçiştirmeye çalışmamıza gerek yok. Ne demiştik, mutluluk da üzüntü de diğer her duygumuz da okunması gereken bir mektup..

Ya Kızgınsam?

Peki kızgınlık kötü mü çocuklar? Hiç kızmasak, sinirlenmesek daha iyi olmaz mı?...... Kötülüklere karşı kızgın olmak gerekir ama değil mi? Ama kızmak vurmayı, çirkin sözler söylemeyi gerektirir mi? Elbette hayır. Peki kızgınlığımın beni yanlış davranışlara götürmemesi için ne yapabilirim?

Öğrencilerle birlikte aşağıdaki dokümanın üzerinden geçilir ve daha sonra da referans vermek üzere ve öğrencilerin incelemesi için sınıf panosuna asılır.

Kızgınken Ne Yapabilirim 

Duygu Adamlar

Ek bir etkinlik olarak tuvalet kağıdı ruloları ve farklı malzemeler kullanarak öğrenciler farklı duyguları temsil eden insanlar yapabilirler.

AY: Takvimci Kandil

Öğretmenin ders öncesi aşağıdaki dokümanları okuması tavsiye edilir:

Ay 1

Ay 2

Ay Olmasaydı

Hedefler:

1. Ay’ın dünya sarayına asılmış bir nevi kandil olduğunu, dünyadaki tüm insanlara sunulmuş bir nimet olduğunu farketmek

2. Ay’ın hareketinin hikmetlerini öğrenmek

3. Ay’ın bizim için faydalarının (dünyanın hızını yavaşlatması,geceleri aydınlatması, zamanının takibinde kullanılması vs)

4. Ayın aynı zamanda bir ilham kaynağı, güzellik kaynağı olması

Giriş , sorularla merak uyandırma:

1) Eğer Ramazansa , Ramazanın geldiğini nerden anladık çocuklar?

... Eveeet hilali görünce Ramazan ayı başlıyor bir sonraki hilali görünce de bayram yapıyoruz. Ramazan ay takvimine göre hesaplanan bir ay. Geçmişte bir çok medeniyet ay takvimini kullanmış biliyor musunuz, yani zamanı ayın hallerine göre ölçmüşler.

Peygamberimiz hilali gördüğünde “Ey hilal! Benim de Rabbim senin de Rabbin Allah’tır, dermiş biliyor musunuz?

2) Ayın en çok hangi halini seversiniz? Bir muz gibi olduğu zamanı mı yoksa bir tepsi olduğu zamanı mı?....Ay sürekli şekil mi değiştiriyor ne dersiniz?

4) Ayın ışığı nerden gelir?

5) Ayı bazen hava kararmadan da görebilir miyiz? 

Ay, Dünya çevresindeki bir dönüşünü 29,5 günde tamamlar ve her gün yaklaşık 50 dakika daha erken doğar. Bu nedenle günler ilerledikçe Ay’ın gökyüzünde görüldüğü saatler değişir. Ay, Güneş gökyüzündeyken de görülebilir. Çünkü Ay, çok parlak bir gökcismidir. 

6) Ay bütün dünyada aynı şekilde mi görünür

 Ay’ın Dünya’ya uzaklık yaklaşık 400.000 kilometredir. Buna karşın, yeryüzündeki iki uzak ülke arasındaki mesafe en fazla birkaç bin kilometre olabilir. Bu, aralarında birkaç metre bulunan iki kişinin çok uzaktaki bir aracı hemen hemen aynı şekilde görmeleri gibidir. Elbette, her iki ülkedeki kişiler aslında Ay’a farklı yönlerden bakmaktadır; ancak, gördükleri arasında çok küçük, gözle ayırt edilemeyecek bir fark olur.

7) Ay neden hep bizimle gelir çocuklar? Hani bazen bir yere giderken arabamızdan bakarız, sanki hep bizimle geliyormuş gibi gözükür?

Ay, bize çok uzakta yer alır. Yeryüzünde ne kadar yol gidersek gidelim, aslında ona göre pek fazla yer değiştirmiş sayılmayız. Eğer sokakta belli bir doğrultuda yürüyorsak, Ay bizimle birlikte ilerliyor gibi görünür. Aslında, bunun nedeni, ona göre konumumuzun (açısal konumunuzun) değişmiyor olması.

8 ) Ayda hava olayları var mıdır? (rüzgar, yağmur vs yok astronotların ayak izleri milyonlarca yıl boyu orada kalabilir)

9) Kaç tane ay bir dünya eder sizce? (81)

Bisküvi ile Ayın Evreleri

Ayın evreleri aşağıdakine benzer bir etkinlikle canlandırılabilir.

Ay Kolyesi

Ayın evreleri aşağıdaki videoda gösterildiği şekilde bir kolyeye de dönüştürülebilir.

Ayın sürekli değişen şekli, bize ay ve dünyanın hareketlerini her gün hatırlama ve kainattaki muhteşem düzen için şükretme fırsatı sunar.

 Ay ve Dünya belli bir Yörüngede Akarlar

 Biliyorsunuz, Dünya kendi çevresinde dönerken, aynı zamanda Güneş’in çevresinde dolanr. Benzer ekilde Ay da kendi çevresinde dönerken ayn zamanda Dünya’nn çevresinde dolanr. Çocuklr üçer üçer davet edilerek dünya, ay ve güneş in harekerli canlandırılır. Kainattaki muazzam dengeye dikkkat çekilir.

Geceyi ve gündüzü, Güneş’i ve Ay’ı yaratan O’dur. Her biri bir yörüngede yüzmektedir. (Enbiya 33)

Hikaye Tamamlama

Ayı görünce mutlu olur musunuz? Ayı görünce ne hissedersiniz? Ay ile alakalı bir masal, hikaye ya da şiir okudunuz mu?

Ayşe o gün yatağına gitmeden önce penceresinden baktı ve ayı gördü. Ay çok güzel ve yakın gözüküyordu. Keşke ayla oynabilseydim dedi Ayşe. Ona uzanmaya çalıştı ama ne kadar uzansa da ona yetişemedi. Ayşe babasına gitti ve: Baba lütfen ayı bana getir dedi. Babası kızını üzmek istemedi ve gitti çok uzun bir merdiven aldı. Bu merdiveni çok yüksek bir dağın üzerine koydu veee........

Bu hikayeyi isteyenler yazıyla isteyenler de resimle tamamlayacak.

Ay Günlüğü

Her bir çocuk için aşağıdaki ay günlüğü dokümanı çıktı alınır ve öğrenciler bir ay boyunca ay günlüğü tutmaları konusunda teşvik edilrler. Öğrenciler her gün aya bakıp ayın o günkü halini günlüğe çizerler.

Ay Günlüğüm

Şapkadaki Kedi: ayda zıplamak (çizgi film)